Bağışıklık Sistemi Neden Zayıflar? Bağışıklık Sistemi Çökerse Ne Olur?

Bağışıklık Sistemi Neden Zayıflar?

Hücrelerin, organların, proteinlerin ve dokuların karmaşık ağından oluşan bağışıklık sistemi, vücudu hastalık yapıcı mikroorganizmalara ve enfeksiyonlara karşı korur. Normal işlevlerini yerine getirebilen bir bağışıklık sistemi, yabancı maddeler ile vücut hücreleri arasındaki farkı anlar. Vücudu; bakteri, virüs ve parazit gibi mikroorganizmalardan korumak için bağışıklık yanıtını başlatır. Ayrıca, bağışıklık sistemi tekrar karşılaşılan patojenlere karşı daha hızlı yanıt oluşturur, yani bağışıklık kazanmanıza yardımcı olur. Ancak bağışıklık sistemi bazen etkili bir şekilde savaşamaz. Peki, bağışıklık sistemi neden zayıflar?^1,2

Bağışıklık sistemi pek çok farklı nedenle zayıflayabilir. Bağışıklık sistemini zayıflatan tıbbi faktörler arasında otoimmün hastalıklar, diyabet, kanser, mevsimsel alerjiler, steroidler, kemoterapi başta olmak üzere kanser tedavileri, organ nakli yer alır. Ayrıca yetersiz uyku, kaygı, mevsim meyve ve sebzeleri açısından yetersiz beslenme, sigara ve alkol kullanımı, aşırı yağlı beslenme, açık havada az zaman geçirmek, hareketsiz yaşam tarzı bağışıklık sistemini zayıflatan faktörler arasındadır. D vitamini, selenyum, çinko eksikliği de bağışıklık sisteminin normal fonksiyonlarını yerine getirmesini engelleyebilir.^2,3,4

Bağışıklık sisteminin normal fonksiyonlarını destekleyen Çinko faydaları hakkında bilgi almak ve “Çinko nelerde bulunur?" sorusuna cevap bulmak için ilgili içeriklerimizi de okuyabilirsiniz.

Bağışıklık Sistemi Çökerse Ne Olur?

“Bağışıklık sisteminin çökmesi nedir?” sorusunu kısaca “bağışıklık sisteminin normal işlevlerini yerine getiremeyecek kadar zayıflaması” şeklinde cevap vermek mümkündür. Bağışıklık sisteminin zayıflaması ya da çökmesi, tıp dilinde immün yetmezlik olarak da adlandırılır. İmmün yetmezlik, vücudu enfeksiyonlara açık hale getirir. Bağışıklık sistemi zayıfladığında vücut; bakteri, virüs, mantar gibi hastalık yapıcı mikroorganizmalarla etkin bir şekilde savaşamaz. Bu durum da vücudun basit enfeksiyonlarla dahi savaşamamasında, enfeksiyon hastalıklarının daha uzun sürmesine, daha şiddetli atlatılmasına ve zatürre, menenjit, bronşit gibi ciddi enfeksiyon hastalıklarına neden olarak önemli bir sağlık riski oluşturabilir.^5,6

Zayıf Bağışıklık Sistemi Belirtileri Nelerdir?

Zayıflamış bir bağışıklık sisteminin başlıca belirtisi, enfeksiyonlara normalden daha yatkın olma durumudur. Bağışıklık sistemi düşüklüğü, sık enfeksiyon kapmaya ve enfeksiyon hastalıklarının daha şiddetli geçmesine ve daha uzun sürmesine neden olabilir. Bağışıklık sistemi zayıflığı belirtileri arasında şunlar da sayılabilir: 

• Zayıf bağışıklık sistemine sahip kişilerde solunum yolu ve cilt enfeksiyonları yaygın görülür. Bu enfeksiyonlar zor atlatılır; kısa aralıklarla, sık sık tekrarlayabilir.
• Bağışıklık sistemi bozukluğu olarak da adlandırılan otoimmün bozukluklar, zayıf bağışıklık sisteminin belirtisi olabilir.
• İç organların iltihaplanması, bağışıklık sistemi çökmesi belirtileri arasındadır.
• Bağışıklık sistemi düşüklüğü belirtileri arasında iştah kaybı, ishal ve karın ağrıları da dahil olmak üzere sindirim sistemi sorunları görülebilir.
• Çocuklarda ve bebeklerde zayıf bağışıklık sistemi belirtileri büyüme ve gelişme gerilikleridir.
• Bir doktor, bir kişinin zayıf bir bağışıklık sistemine sahip olup olmadığını belirlemek için temel bir kan testi yapabilir. Test, bir kişinin antikorlarının normal aralıkta olup olmadığını gösterecektir.^1,7

Çöken Bağışıklık Sisteminin Düzelmesi İçin Neler Yapılabilir?

Beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleriyle bağışıklık sisteminizin normal fonksiyonlarına destek olabilir, böylece ücudunuzun doğal savunmalarını güçlendirerek hastalık yapıcı mikroorganizmalarla mücadele etmesine katkıda bulunabilirsiniz. İşte, bağışıklık sisteminizin düzelmesine yardımcı olmak için alabileceğiniz bazı önlemler ve uygulamalar:

Yeterince Uyuduğunuzdan Emin Olun

Yetersiz veya düşük kaliteli uyku, bağışıklık sisteminin normal fonksiyonlarını olumsuz etkileyerek vücudunuzu enfeksiyonlara karşı savunmasız hale getirebilir. Uyku kalitenizi artırmaya ve her gece en az 7-8 saat uyumaya dikkat ederek bağışıklık sisteminize destek olabilirsiniz.

Bitkisel Beslenmeye Ağırlık Verin

Meyve ve sebzeler, kuruyemişler, tohumlar ve baklagiller gibi bitkisel gıdalar; vitamin, mineral ve antioksidanlar bakımından zengindir. Tüm bu besin maddeleri, bağışıklık sisteminizin işleyişine katkı sağlayabilir.

Beslenmenizi Zenginleştirin

Zeytinyağı gibi sağlıklı yağlar, omega-3 yağ asitleri ve yoğurt, turşu, kimchi, kefir gibi fermente gıdalar, bağışıklık sistemi dostu beslenmenin olmazsa olmazlarıdır. Antioksidan zengini yağlar ve probiyotikler bakımından zengin fermente gıdaları beslenmenize mutlaka ekleyin. Doktorunuzun gerek görmesi durumunda probiyotik takviyeleri de kullanabilirsiniz.

Rafine Şekeri ve Karbonhidratı Kısıtlayın

Rafine şekerler ve karbonhidratlar, aşırı kiloya ve obeziteye davetiye çıkarır. Obezite ise bağışıklık sisteminin zayıflamasının nedenleri arasında yer alabilir ve hem enfeksiyonlara hem de kronik hastalıklara yakalanma riskini artırabilir.

Egzersizi Hayatınızın Parçası Haline Getirin

Uzun süreli yoğun egzersiz bağışıklık sistemini bastırabilir. Ancak hafif ve orta şiddette düzenli egzersiz, bağışıklık hücrelerinin düzenli olarak yenilenmesine yardımcı olabilir. Yürüyüş, yüzme gibi egzersizler, bağışıklık sisteminizin işleyişine destek olmanız için idealdir.

Kaygıyla Başa Çıkmanın Yollarını Öğrenin

Stres ve kaygı, bağışıklık sistemini zayıflatan başlıca faktörler arasındadır. Özellikle uzun süreli stres, vücuttaki inflamasyonu artırır ve bağışıklık hücrelerinin işlevinde dengesizliklere neden olabilir. Çeşitli nefes ve gevşeme egzersizleri anlık stresi azaltabilir. Uzun süreli stres ve kaygıyla başa çıkmak için profesyonel desteğe başvurmak fayda sağlayabilir.

Gerekli Durumlarda Takviye Edici Gıda Kullanın

Aaştırmalar C vitamini, D vitamini, çinko başta olmak üzere çeşitli takviye edici gıdaların vücudun genel bağışıklık tepkisini güçlendirebileceğini göstermiştir. Doktorunuzun yönlendirmesiyle mevcut eksiklikleri belirleyerek bağışıklık sisteminizin normak fonksiyonlarına destek olabilecek takviye edici gıdalar kullanabilirsiniz.^5,8

Uyarı: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.